Familiehypotheek afsluiten in 7 stappen: zo werkt het
Een huis kopen is duur, en niet iedereen krijgt van de bank de maximale hypotheek die nodig is. Een familiehypotheek kan dan uitkomst bieden. Stap voor stap uitleg hoe je dit goed regelt.
Ouders of familieleden lenen geld uit aan (klein)kinderen voor de aankoop van een woning. Dat is vaak gunstiger dan lenen bij de bank: lagere rente, meer flexibiliteit en de rente is – mits goed geregeld – gewoon aftrekbaar bij de Belastingdienst.
Maar hoe regel je dat precies? In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe je een familiehypotheek afsluit.
Stap 1: Bepaal het leenbedrag en de voorwaarden
Familiegesprek voeren
Begin met een duidelijk gesprek binnen de familie. Hoeveel wil of kan de ouder (of ander familielid) uitlenen? Spreek ook af:
- de looptijd van de lening (bijvoorbeeld 30 jaar)
- de rente die je betaalt (marktconform, dus vergelijkbaar met de bank)
- en de aflossingsvorm (annuïtair of lineair)
Goed vastgelegde afspraken voorkomen later gedoe en zorgen dat de Belastingdienst de renteaftrek accepteert.
Stap 2: Controleer de fiscale regels
Belastingdienst voorwaarden
De Belastingdienst behandelt een familiehypotheek vrijwel hetzelfde als een gewone hypotheek. De rente die je betaalt, mag je aftrekken in box 1 – zolang je voldoet aan de voorwaarden (annuïtair of lineair aflossen in maximaal 30 jaar).
Let ook op:
- Er geldt een marktconforme rente. Als je te laag of te hoog afspreekt, kan de Belastingdienst dit zien als schenking.
- Ouders kunnen de betaalde rente (de ontvangen rente dus) deels weer terug schenken, zolang ze binnen de jaarlijkse schenkingsvrijstelling blijven.
Stap 3: Kies de hypotheekvorm
Annuïtair of lineair
De meeste familiehypotheken zijn annuïtair of lineair.
- Annuïtair: elke maand een vast bedrag, bestaande uit rente + aflossing.
- Lineair: de aflossing is elke maand hetzelfde, de rente daalt.
Een aflossingsvrije familiehypotheek is vaak niet aftrekbaar. Daarom wordt die minder gekozen.
Wil je zien wat elk scenario betekent voor je maandlast? Maak een voorbeeldberekening familiehypotheeken deel de cijfers met de familie.
Stap 4: Leg alles schriftelijk vast in een contract
Geen mondelinge afspraken
Mondelinge afspraken zijn leuk, maar juridisch onduidelijk. Maak dus altijd een schriftelijke overeenkomst. Dit kan:
- Onderhands contract: jullie maken samen een contract en ondertekenen dit.
- Notarieel contract: via de notaris, juridisch sterker en handig bij overlijden of scheiding.
In het contract staan alle voorwaarden: leenbedrag, rente, looptijd, aflossingsschema, en afspraken over tussentijdse aflossingen.
Stap 5: Registreer betalingen en administratie
Bewijs voor de Belastingdienst
Zorg dat de betalingen via de bank lopen en goed worden vastgelegd. Bijvoorbeeld met een automatische incasso. Dit levert bewijs op voor de Belastingdienst en voorkomt discussies binnen de familie.
Tip: gebruik een overzichtstool (zoals Familiehypotheek Overzicht) om alle afspraken, betalingen en restschuld bij te houden.
Stap 6: Controleer de gevolgen voor toeslagen en erfbelasting
Financiële gevolgen
Een familiehypotheek kan invloed hebben op toeslagen of toekomstige erfbelasting.
- Voor de lener: hogere schuld → lagere box 3-heffing.
- Voor de uitlener: hogere vordering in box 3 → kan leiden tot meer vermogensbelasting.
- Bij overlijden telt de vordering mee in de nalatenschap.
Laat je hierover goed adviseren, zodat je later niet voor verrassingen komt te staan.
Stap 7: Monitor en werk bij
Jaarlijkse controle
Een familiehypotheek is geen 'eenmalig contract'. Situaties veranderen: inkomen stijgt, woningwaarde verandert of belastingregels worden aangepast. Plan daarom jaarlijks een check:
- Is de rente nog marktconform?
- Zijn er schenkingen gedaan die in de administratie moeten worden verwerkt?
- Zijn er nieuwe afspraken nodig?
Veelgestelde vragen
Welke documenten heb ik nodig voor het contract?
Minimaal een leningsovereenkomst met rente, looptijd en aflossingsschema. Wil je hypothecaire zekerheid, lees dan onze uitleg over de hypotheekakte.
Hoe verwerk ik de afspraken in de belastingaangifte?
Bewaar betaalbewijzen en gebruik een jaaroverzicht voor rente en aflossing. Bekijk concrete tips in onze gids over belastingvoordelen.
Kan ik deze stappen volgen als ik met NHG koop?
Ja, zolang je alle leningen meldt bij de bank en de afspraken zakelijk zijn. Lees de aandachtspunten op de NHG-informatiepagina.
Conclusie
Een familiehypotheek kan een slimme oplossing zijn om samen een huis te financieren, maar vraagt om duidelijke afspraken en goede administratie. Als je de 7 stappen volgt, voorkom je problemen en profiteer je optimaal van de fiscale voordelen.
👉 Zelf zien hoe een familiehypotheek er voor jou uitziet?
Bereken het eenvoudig via onze voorbeeldberekening familiehypotheeken krijg direct een compleet overzicht.